Kategori: Makaleler

03.02 Bütçe Kodu Nedir? Farklı Yaklaşımlarla Bir Mali Terimin Derin Analizi Merhaba! Ben bu yazıda sadece bir terimi açıklamakla kalmayıp, onu farklı gözlerden görmeyi seven biri olarak konuyu birlikte irdelemeyi istiyorum. “03.02 bütçe kodu nedir?” sorusu kulağa teknik gelebilir, ama aslında bu küçük rakamların arkasında bütçe yönetiminin dili, kurumların öncelikleri ve hatta toplumsal bakış açıları gizlidir. Gelin, hem rakamların hem duyguların penceresinden bakalım. 03.02 Bütçe Kodu Nedir? 03.02 bütçe kodu, kamu maliyesinde kullanılan ekonomik kodlama sisteminin bir parçasıdır. Özellikle Türkiye’de “Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu” kapsamında harcamaların sınıflandırılmasında yer alır. Genel olarak 03.02 kodu “Tüketim Mal ve Malzeme Alımları” kalemini ifade…

Gizli Oy İlkesi: Toplumsal Ritüeller ve Kimlikler Üzerine Bir Antropolojik Bakış Bir Antropoloğun Gözünden: Kültürlerin Derinliklerine Yolculuk Antropologlar, dünya üzerindeki farklı toplulukları ve onların yaşam biçimlerini anlamaya çalışırken, her bir kültürün kendine özgü ritüelleri, sembolleri ve toplumsal yapıları üzerine derinlemesine incelemelerde bulunurlar. Toplumların nasıl şekillendiğini, güç yapılarını nasıl oluşturduğunu ve kimliklerin nasıl inşa edildiğini anlamak, insan doğasını çözümlemek adına önemli bir adımdır. Bugün, bu yazıda sizleri, toplumların oy verme pratiklerine ve gizli oy ilkesinin nasıl bir evrimsel süreçten geçtiğine dair bir yolculuğa davet ediyorum. Farklı kültürel deneyimlerle bağlantı kurarak, insanlık tarihindeki bu önemli ilkenin kökenlerine göz atacağız. Gizli Oy İlkesi:…

Gerilla Nedir Ekşi? Bir Tarihçinin Gözünden Gerilla Savaşının Evrimi Tarihsel Bir Bakış: Gerillanın Kökenlerine Yolculuk Gerilla kelimesi, günümüzde sıkça karşılaştığımız, adeta bir savaş stratejisi gibi algıladığımız bir kavramdır. Ancak bu terim, yalnızca askeri bir yöntemden ibaret değildir. Gerilla, toplumsal direnç, kültürel bağlam ve tarihsel bir perspektif üzerinden anlaşılmalıdır. Geçmişten günümüze, küçük ama kararlı grupların güçsüzlüğünü, daha güçlü düşmanlara karşı dönüştürme mücadelesini anlatan bu kavram, aynı zamanda bir halkın bağımsızlık ve özgürlük arayışının sembolüdür. Gerilla tipinin kökenleri aslında çok eskiye dayanır. Tarihçi olarak baktığımızda, gerilla savaşının doğuşunu genellikle askeri anlamda büyük bir ezilmenin ardından gelen halk direnişlerinde görürüz. İspanya Yarımadası’ndaki 1808-1814…

Bilimsel Merakla: Hava Durumunun İnsanlara Etkisi İtiraf edelim, sabah uyandığımızda ilk yaptığımız şeylerden biri hava durumuna bakmak oluyor. Yağmur yağacak mı, güneş açacak mı, rüzgâr şiddetli mi? Aslında bu sadece kıyafet seçmekle ilgili değil; ruh halimizden sağlığımıza kadar birçok şey hava durumunun kontrolü altında. Peki, bilim bize bu konuda ne söylüyor? Gelin, hava durumunun insanlar üzerindeki etkisini bilimsel ama anlaşılır bir dille inceleyelim. Hava Durumu ve Ruh Hali Hava durumunun ruh hali üzerindeki etkisi bilimsel çalışmalarla defalarca kanıtlanmış durumda. Güneş Işığı ve Serotonin Güneşli havalarda neden kendimizi daha mutlu hissederiz? Bunun cevabı serotonin seviyelerinde gizli. Güneş ışığı, beynimizde mutluluk hormonu…

Eşekli Kütüphaneci: Felsefi Bir Deneme Felsefi bir bakış açısıyla dünyaya bakmak, çoğu zaman gerçeği aramak ve anlamın derinliklerine inmekle ilgilidir. Ama ya gerçek, her zaman bizim görebileceğimiz bir şey değilse? Ya anlam, her zaman ulaşılabilir ve sabit bir olgu olarak kalmıyorsa? İşte bu noktada, “Eşekli Kütüphaneci” gibi felsefi bir anlatı devreye girer. Söz konusu hikaye, yüzeyde basit bir anlatı gibi görünebilir, ancak onu etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden ele aldığımızda çok daha derin bir anlam taşır. Eşekli Kütüphaneci, sadece bir karakter değil, aynı zamanda insanın bilme, öğrenme ve toplumsal düzenle olan ilişkisini sorgulayan bir metafordur. Eşekli Kütüphaneci: Bir Hikayeden Daha…

Hamam böcekleri hakkında konuşmak çoğu insan için rahatsız edici olabilir, ancak bu canlıların varlığı hem evrensel hem de yerel ölçekte ilginç sosyo-kültürel tartışmaları da beraberinde getirir. Hamam böcekleri söz konusu olduğunda çoğumuzun aklına tek bir şey geliyor: Onlardan kurtulmak. Ancak ben konulara biraz farklı açılardan bakmayı severim. “Hamam böceği ne öldürür?” sorusu sadece biyolojik değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal bir merakın da kapısını aralıyor. Dünyanın farklı bölgelerinde bu böceklere karşı kullanılan yöntemler, toplumların doğa ile ilişkisini ve hayatta kalma stratejilerini de ortaya koyuyor. Küresel Perspektiften Hamam Böceği ile Mücadele Hamam böcekleri 300 milyon yıldır yeryüzünde varlığını sürdürüyor. Evrimsel biyoloji…

Aşağıda, “Aynur Doğan Dar Hejiroke hangi filmde çaldı?” sorusunu temel alarak, ekonomi perspektifinden tartışan, kaynak kısıtlılığı ve seçimlerin sonuçları imgesinden başlayan özgün bir blog yazısı yer alıyor. Başlık: “Dar Hejiroke ve Karar Mekanizmaları: Kültür, Piyasa ve Refah Arasında” — Ekonomist refleksiyle başlarsak: elimizde sınırlı kaynaklar var — hem reel kaynaklar (zaman, bütçe, telif hakkı izinleri) hem de bilgi kaynakları (kayıtlara geçmeyen sahne notları, üretim süreci belgeleri). Bu sınırlılıklar, kültürel ürünlerin (film, müzik) hangi içeriklere yer vereceğini, hangi eserlerin kullanılacağını belirleyen bir seçim sürecini doğurur. Her seçim, alternatif maliyet taşır. Bu bağlamda, Aynur Doğan’ın Dar Hejiroke eserini hangi filmde seslendirdiği kararı,…

Fan Kaç Derecede Çalışır? – Bilimin Serinletici Yanı Bir odada oturuyorsunuz, dışarıda yaz sıcağı bastırmış, siz de merak ediyorsunuz: “Acaba bu fan tam olarak kaç derecede devreye giriyor, ya da gerçekten hava sıcaklığını düşürüyor mu?” İşte bu sorunun cevabı aslında sadece gündelik hayatımızı değil, aynı zamanda termodinamik, enerji verimliliği ve insan konforu gibi bilimsel alanları da ilgilendiriyor. Gelin birlikte bilimsel ama sade bir dille bu konuyu masaya yatıralım. Fanlar ve Çalışma Prensibi Öncelikle şunu bilmek gerekiyor: Fanların kendisi aslında sıcaklık üretmez ya da düşürmez. Yaptıkları şey, bulunduğu ortamda hava akımı oluşturarak vücudunuzdan terin daha hızlı buharlaşmasını sağlamaktır. Yani fan, 30…

1 Deniz Mili Kaç Kilometre? Geleceğe Dair Vizyoner Bir Yolculuk Merhaba sevgili okuyucu, Gelin bugün sizinle hem basit gibi görünen hem de geleceğin denizcilik, ulaşım ve küresel iletişim dünyasında derin izler bırakabilecek bir konuyu konuşalım: 1 deniz mili kaç kilometre? Belki kulağa teknik bir ölçüm gibi geliyor; fakat işin özünde bu sorunun geleceğe dair düşündürücü yanları var. Sizce bu küçük birim, ileride küresel stratejilerden toplumsal dönüşümlere kadar uzanan bir etkiler zinciri yaratabilir mi? 1 deniz mili, tam olarak 1,852 kilometredir. Bugün bu bilgiyle yola çıkıyor, ama yarını hayal etmeye cesaret ediyoruz. — Deniz Mili ve Erkeklerin Stratejik Bakışı Denizcilikte ve…

Hangi Destan Hunlara Aittir? Hadi bakalım, ekran başındaki kahramanlar! Bugün sizlere, tarihin en büyük “strategik düşünürlerinden” biri olan Hunlar’dan bahsedeceğiz. Ama önce bir durun, düşündünüz mü hiç: Eğer bir Hun savaşçısı günümüzde olsa, hangi cep telefonunu alırdı? Herhalde Google Maps açıp, “bütün Avrupa’yı nasıl fethederim?” diye sorardı, değil mi? Eh, Hunların bugünkü dünyada başarılı olacağı kesin! Neyse, şaka bir yana, tarih boyunca büyük işlere imza atmış bir topluluğun, yani Hunların mirasını konuşalım. Hunlar Kimdir? Biraz Tanıyalım Tarihin en hızlı, en stratejik zekalı, en “yıkıcı” kavimlerinden biri olan Hunlar, Avrupa’nın en heybetli topraklarını fethetmiş bir halktır. Peki, bu cesur halkı tarih…